Kemalist yazar Şevket Süreyya Aydemir "Suyu Arayan Adam" kitabında kafatası ölçmeleriyle kaybedilen zamanlardan bahsetmiş:
1979'da ölene
kadar TDK'nın başuzmanlığını yapan Agop Dilaçar Martayan'ın bir gazetede ''Agop
Dilaçar'ın Anıları İşte'' başlığı ile neşredilen hatıralarının bir yerinde Martayan şunları
söylüyor:
Bir akşam
Çankaya'da birkaç kişi Atatürk'ün etrafında toplanmıştık. Yemekten sonra kahve
içilirken konuşmalar bir aralık ırk, Türk dünyası göçler, antropoloji gibi
konulara kaydı. Konuşmalar sürüp giderken Atatürk'ün birden ''Kafalarımızı ölçtürelim''
demesi üzerine bir antropolog bulundu, kraniyometresi ile ilkin Atatürk'ün
kafası ölçüldü ve kafa karinesinin (Fr. indice cephalique) 84 olduğu ortaya çıktı.
Yani tam yuvarlak kafalı (brakisefal; şapka girimi çemberinde sağ-sol çizgisi
ile ön-arka çizgisinin oranı, yani ön arka çizgisinin uzunluğu 100 ise, sağ-sol
çizgisinin uzunluğu 84). Bu arada kafaları birazca uzun olanlar sofradan
usulcacık ayrılmağa başladılar. Atatürk'ün solunda oturan Dışişleri Bakanı
Tevfik Rüştü Aras, Çanakkale'de doğmuş, Üsküp'te yetişmiş olduğunu bildirerek
kafasının tam brakisefal olmadığı icin özür diledi. Atatürk şakalaşarak
''istisnalar kanunu bozmaz'' dedi ve onun kafasını ölçtürmedi...(Tercüman
Gazetesi, 4 Ekim 1981)
Aşağıdaki resim Mustafa Armağan'ın Twitter hesabından alınmıştır:
Aşağıdaki vesika Müfid Yüksel'in Twitter hesabından alınmıştır:
